ΠΑΙΡΝΕΙ ΣΕΙΡΑ ΚΑΙ Η ΙΣΠΑΝΙΑ;

Η ισπανική οικονομία η ένατη ισχυρότερη οικονομία διεθνώς, η οποία είναι δύο φορές μεγαλύτερη από τις οικονομίες της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας μαζί, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσει να καλυφθεί από τον σημερινό μηχανισμό στήριξης των 750 δισ. ευρώ σε περίπτωση που αντιμετωπίσει πρόβλημα. Κανείς βέβαια δεν θα ήθελε να σκεφτεί τις επιπτώσεις από μία πιθανή κατάρρευση της, αν αναλογιστούμε ότι η έκθεση μόνο των γαλλικών και των γερμανικών τραπεζών σε ισπανικούς τίτλους ξεπερνούν τα 600 δισ. ευρώ, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα παγκόσμιο κραχ, ανάλογο του 2008.
Το παράλογο είναι ότι η ένταξη της Ιρλανδίας στον μηχανισμό στήριξης, αντί να καθησυχάσει τους επενδυτές, ενέτεινε τη νευρικότητά τους για το μέλλον της ισπανικής οικονομίας, ασκώντας σημαντικές πιέσεις στην αγορά ομολόγων. Χαρακτηριστικά το ισπανικό CDS κατέγραψε νέο ιστορικό ρεκόρ, όπως και τα spreads των δεκαετών ομολόγων, δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα όχι μόνο στο ισπανικό Δημόσιο, αλλά και στο τραπεζικό σύστημα, όπου είναι και το αδύνατο σημείο της χώρας........
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας είναι «φορτωμένα» με προβληματικά δάνεια, κυρίως από τον τομέα των ακινήτων, που φτάνουν τα 181 δισ. ευρώ. Μόνο για φέτος αναμένεται να χάσουν τα σπίτια τους άλλοι 280.000 ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα σύμφωνα με στοιχεία του οργανισμού Προστασίας των Καταναλωτών.
Βέβαια, σε έκθεσή της τον Οκτώβριο, η κεντρική τράπεζα επισήμανε ότι από τα συνολικά χρέη του ισπανικού τραπεζικού κλάδου, το 30% των μεσοπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων τίτλων λήγει τον Δεκέμβριο του 2012, ενώ από τα συνολικά δάνεια του κλάδου πάνω από το 50% λήγει μετά το 2013. Ωστόσο, πολλοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχία για τίτλους που λήγουν την ερχόμενη άνοιξη, αξίας περίπου 50 δισ. ευρώ, και μάλιστα σε ένα διάστημα κρίσιμο και για την οικονομία συνολικά, καθώς θα έχει διαμορφωθεί μια πρώτη εικόνα για την αποτελεσματικότητα των μέτρων λιτότητας που έχουν ληφθεί.
Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα στην εβδομάδα η κυβέρνηση, προχώρησε στη λήψη επιπρόσθετων μέτρων για τη μείωση των δαπανών και την ενίσχυση των κρατικών εσόδων. Ανακοίνωσε ότι θα παραχωρήσει σε ιδιώτες τη διαχείριση των αεροδρομίων της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης. Από αυτές τις ιδιωτικοποιήσεις συνολικά το Δημόσιο ελπίζει να αποκομίσει περίπου 14 δισ. ευρώ, όμως ούτε και τα χρήματα αυτά φαίνεται να είναι αρκετά.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός έφτασε στο σημείο να ανακοινώσει ακόμη και την κατάργηση της μηνιαίας επιδότησης των 430 ευρώ περίπου που παίρνουν οι μακροχρόνια άνεργοι. Με δεδομένο ότι η Ισπανία έχει την υψηλότερη ανεργία στην ενωμένη Ευρώπη 20,7%, από το συγκεκριμένο μέτρο υπολογίζεται ότι θιγούν περίπου 200.000 άνεργοι. Είναι προφανές ότι επρόκειτο για μια εξαιρετικά δύσκολη απόφαση, με τεράστιο πολιτικό κόστος. Στον αντίποδα και σε μια προσπάθεια να τονωθεί η ανάπτυξη ανακοίνωσε την μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Παρ όλες τις ανακοινώσεις των νέων μέτρων και την προσπάθεια της κυβέρνησης να στείλει σαφές μήνυμα προς τις αγορές ότι είναι αποφασισμένη με κάθε τρόπο να πετύχει τον στόχο που για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος από το 11,1% στο 6% την ερχόμενη χρονιά, οι αγορές για μια ακόμη φορά λειτούργησαν αυτοτελώς και προσέφεραν ιδιαίτερα υψηλό επιτόκιο στη νέα δημοπρασία ισπανικών ομολόγων 3,717% από 2,527% .
Βεβαία, η άνετη κάλυψη της δημοπρασίας έδωσε αφορμή στην κυβέρνηση να επαναλάβει για μια ακόμη φορά ότι η χώρα δεν έχει ανάγκη να προσφύγει στον μηχανισμό στήριξης.
Σε έκθεσή της η Unicredit υπολόγισε ότι η έκθεση των τραπεζών από τοξικά δάνεια θα απαιτήσει άμεση περαιτέρω χρηματοδότηση ύψους τουλάχιστον 56 δισ. ευρώ. Ποσό που ανεβαίνει στα 350 δισ. ευρώ σε βάθος τριετίας.
Τον τελευταίο μήνα, οι ισπανικές τράπεζες προχώρησαν στην πώληση ομολόγων προς την ευρωπαϊκή αγορά ύψους 300 εκατ. ευρώ -εξαιρουμένων των τίτλων με κρατική εγγύηση- έναντι 2,37 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Όμως, οικονομικοί αναλυτές εκφράζουν την ανησυχία τους για τη βιωσιμότητα αρκετών μικρομεσαίων τραπεζών, και κυρίως των περιφερειακών ταμιευτηρίων, των περίφημων cajas, πολλά από τα οποία βρίσκονται ήδη στο "κόκκινο".
Πάντως, μια λύση για την ώρα δίδεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία έχει ήδη διοχετεύσει σημαντικά κεφάλαια στο ισπανικό τραπεζικό σύστημα. Μόνο τον Οκτώβριο η ροή της δανειοδότησης από την ΕΚΤ έφτασε τα 67,9 δισ. δολάρια, αν και σε σχέση με τον όγκο του ισπανικού τραπεζικού συστήματος κινείται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση, για παράδειγμα, με τα δάνεια προς τις ιρλανδικές τράπεζες.
 Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι προς το παρών δεν φαίνεται να έχει άμεσο πρόβλημα η Ισπανία. Το ζήτημα είναι αν οι αγορές αποφασίσουν να την βάλουν στο στόχο τους. Τότε τα πράγματα θα είναι δύσκολα δεδομένου ότι δεν είναι και λίγα τα αδύνατα σημεία της Ισπανικής οικονομίας.