ΑΙΓΥΠΤΟΣ: ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ

του Αντώνη Φουρλή



Οι εικόνες από την πλατεία Ταχρίρ να έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης απέδειξαν χθες ότι το καθεστώς Μουμπάρακ, πανικόβλητο και υπό απόλυτη διεθνή απομόνωση, απειλεί να φέρει την Αίγυπτο στα πρόθυρα εμφυλίου. Και προσέξτε: το σκηνικό αυτό στήθηκε σε απόσταση μόλις ενός μιλίου από το Προεδρικό Μέγαρο και το γραφείο του Χόσνι Μουμπάρακ! Συνοψίζω την εικόνα που διαμορφώνω από διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα, έγκυρους αναλυτές και διπλωματικές πηγές.
• Μετά το «άδειασμα» από τον Μπαράκ Ομπάμα, ο Χόσνι Μουμπάρακ θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει την εξουσία μέσα στα επόμενα 24ωρα ή θα κινδυνέψει να εγκλωβιστεί σε μία πόλη όπου η αστυνομία έχει προ πολλού χάσει τον έλεγχο της κατάστασης, ενώ ο στρατός δεν δείχνει την παραμικρή διάθεση να εμπλακεί σε συγκρούσεις με διαδηλωτές. Ηδη, ο γιος του και η σύζυγός του βρίσκονται στο Λονδίνο, όπου προφανώς δεν κινδυνεύουν, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι η οικογένεια έχει φροντίσει να μεταφέρει και πολλά χρήματα. Τί του απομένει; Να σώσει τη ζωή του και να εξασφαλίσει (αν του βγει) μία ασφαλή και οριακά αξιοπρεπή αποχώρηση. Οσο κυλά ο χρόνος και με δεδομένες τις “συστάσεις” του Ομπάμα, που στην πορεία έγιναν ευθείες προειδοποιήσεις, η θέση του Μουμπάρακ δυσκολεύει επικίνδυνα. ........................
• Εδώ που φτάσαμε, μόνο η άμεση αποχώρηση Μουμπάρακ διευκολύνει τους Αμερικανούς, επειδή ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος να επικρατήσουν ακραία στοιχεία στην Αίγυπτο. Εάν προχωρήσει το σενάριο αυτό, θεωρείται πιθανή μία ενδιάμεση – προσωρινή κυβέρνηση υπό τον Μπαραντέι. Σε μία τέτοια περίπτωση ο Μπαραντέι μπορεί να είναι υποψήφιος και τον Σεπτέμβριο, αλλά δύσκολα θα επικρατήσει. Όλοι οι παρατηρητές επιμένουν ότι δεν διαθέτει ρίζες και πραγματική δημοφιλία στην αιγυπτιακή κοινωνία, που τον βλέπει σαν τον “αξιοπρεπή κύριο καθηγητή από το εξωτερικό”. Αλλά δεν αποκλείεται να διεκδικήσει ο Μπαραντέι κάτι στις επόμενες εκλογές, εκμεταλλευόμενος το μεσοδιάστημα. Ο αντιπρόεδρος και ο πρωθυπουργός που όρισε ο Μουμπάρακ δε θα είναι στο παιχνίδι της επόμενης ημέρας, γιατί είναι πρόσωπα εντελώς ταυτισμένα μαζί του. Κάποιοι μιλούν για τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων της Αιγύπτου Σαμί Ενάν, που θεωρείται σχετικά προοδευτικός, ωστόσο είναι πιθανό να ξεπηδήσουν νέα πρόσωπα στην πορεία.
• Η πλατεία Ταχρίρ, που έχει μεταβληθεί σε πεδίο μάχης εδώ και μερικές ώρες, απέχει ένα μίλι από το προεδρικό μέγαρο. Αστυνομία οργανωμένη δεν υπάρχει. Ορισμένοι περνούν στο παρακράτος (αυτοί που βγήκαν και επιτέθηκαν στους διαδηλωτές της πλατείας Ταχρίρ) και άλλοι έχουν βγάλει τα ρούχα και κάθονται στα σπίτια τους από φόβο μην τους λιντσάρουν. Ο στρατός δεν δείχνει καμία διάθεση να υπερασπιστεί τον Μουμπάρακ. Αν το πλήθος κινηθεί προς το προεδρικό μέγαρο, οι πιθανότητες είναι να μη βρει σοβαρή αντίσταση. Ειδικά η αυριανή ημέρα, αν δεν έχουμε εξέλιξη νωρίτερα, είναι πολύ κρίσιμη. Χιλιάδες κόσμος θα βρίσκεται στα τζαμιά για την προσευχή και το απόγευμα θα βγουν έξω μαζικά για να διαδηλώσουν, οπότε είναι πιθανό να δούμε και επίθεση στο προεδρικό μέγαρο.
• Έμπειροι διπλωμάτες εκτιμούν ότι η επόμενη “κατάσταση” δεν θα έχει ισλαμιστές στο προσκήνιο, γιατί η Μουσουλμανική Αδελφότητα βρισκόταν στο 20% στις εκλογές – αλλά κυρίως επειδή η αιγυπτιακή κοινωνία είναι κοσμική. Σε αντίθεση με την εικόνα που εμείς έχουμε στο μυαλό μας, όσοι γνωρίζουν καλά την Αίγυπτο με διαβεβαιώνουν ότι η σημερινή νεολαία είναι πολύ πιο σύγχρονη από ό,τι φανταζόμαστε. Το Ιντερνετ ήταν ελεύθερο τα τελευταία χρόνια, το Facebook και τα κοινωνικά δίκτυα εξαπλώθηκαν και οι νέοι άνθρωποι έχουν προ πολλού έρθει σε επαφή με τον δυτικό κόσμο. Στις διαδηλώσεις των τελεταίων ημερών οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ηγετικό ρόλο έχουν αναλάβει φοιτητές. Νέοι άνθρωποι, επιστήμονες που σπουδάζουν με το όνειρο να εργαστούν αύριο σε μία κοινωνία που θα έχει κοινά χαρακτηριστικά με εκείνες του Δυτικού κόσμου. Είναι η γενιά που διεκδικεί τα ινία της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες, με στόχο να την αλλάξει. Θέλουν δημοκρατία. Δεν θα ανεχθούν ένα ισλαμικό καθεστώς φανατικών, που θα γύριζε ένα αιώνα πίσω την Αίγυπτο.
• Και ένα τελευταίο στοιχείο: να έχουμε την προσοχή μας στραμμένη και στην Ιορδανία. Μία χώρα με σχεδόν αμιγώς παλαιστινιακό πληθυσμό, όπου ο Βασιλιάς Αμπντάλα ήδη περιέρχεται σε προβληματική θέση και αναζητά διέξοδο. Οι Παλαιστίνιοι θα διεκδικήσουν και εδώ το δικαίωμα στην εξουσία και ίσως δεν αρκεστούν σε τίποτα λιγότερο από ένα δημοκρατικό κράτος, παίρνοντας θάρρος από τους Τυνήσιους και τους Αιγυπτίους...

Σχόλια