Ελάχιστη η μείωση του χρέους από το "κούρεμα"

Του Μ. Δρεττάκη*
 
 
 
Το δυσθεώρητο ύψος στο οποίο είχε φτάσει το δημόσιο χρέος το 2009 συνόψισε την καταστροφική πολιτική του δανεισμού χωρίς παραγωγικές επενδύσεις, που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις τα 35 χρόνια της Μεταπολίτευσης. Αντί, όμως, οι κυβερνήσεις των τριών τελευταίων χρόνων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την κατάσταση, κατέφυγαν στην τρόικα των δανειστών και εφάρμοσαν και εφαρμόζουν την καταστροφικότερη πολιτική των Μνημονίων, με αποτέλεσμα να επιδεινωθεί το πρόβλημα. Πιο συγκεκριμένα:
Στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού του 2012 (Π.12) αναφερόταν ότι το δημόσιο χρέος -μετά την ολοκλήρωση του πολυδιαφημισμένου «κουρέματος»- στα τέλη του 2012 θα ανερχόταν σε 309,3 δισ. ευρώ ή στο 145,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Στην εισηγητική, όμως, έκθεση του Προϋπολογισμού του 2013 (Π.13) που κατατέθηκε στη Βουλή στις 31.10.12 (και θα ψηφιστεί με απαράδεκτα συνοπτικές διαδικασίες προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των δανειστών μας) αναφέρεται ότι το 2012 το δημόσιο χρέος, μετά το «κούρεμα», θα ανέλθει σε 340,6 δισ. ή στο 175,6% (!) του ΑΕΠ. Η κατάσταση θα επιδεινωθεί περισσότερο δεδομένου ότι το 2013 προβλέπεται παραπέρα αύξηση του δημόσιου χρέους τόσο σε ευρώ όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η πολύ δυσοίωνη αυτή εξέλιξη και προοπτική για την ελληνική οικονομία απεικονίζεται στον Πίνακα που ακολουθεί και ο οποίος στηρίζεται στις Εισηγητικές εκθέσεις των προϋπολογισμών των ετών 2010-2013.
Στην 1η στήλη του πρώτου μέρους του Πίνακα δίνεται το ΑΕΠ σε δισ. ευρώ τα έτη 2009-2013, στη 2η στήλη το δημόσιο χρέος, επίσης σε δισ. ευρώ, και στην 3η το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ τα έτη 2009-2013. Στο δεύτερο μέρος του Πίνακα δίνεται η διαφορά του ύψους των τριών αυτών στοιχείων το 2013 σε σχέση με το 2009 και στο τρίτο μέρος η ποσοστιαία μεταβολή τους το 2013 σε σχέση με το 2009.
Το ΑΕΠ σε δισ. ευρώ, για πέμπτο κατά σειρά έτος, θα μειώνεται σε τρέχουσες τιμές. Η συνολική μείωσή του στο διάστημα 2009-2013 θα ανέλθει σε 48,1 δισ. ευρώ ή κατά 20,8%. Πρόκειται για μια πρωτοφανή και δραματική εξέλιξη στην ελληνική οικονομία σε καιρό ειρήνης. Η εξέλιξη αυτή είναι, όπως προαναφέρθηκε, αποτέλεσμα της εφαρμογής της πολιτικής των Μνημονίων. Μια πολιτικής που έχει πάει την ελληνική οικονομία πάνω από 10 χρόνια πίσω και έχει εξαθλιώσει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της χώρας. Και αυτή η πολιτική παρουσιάζεται ως «σωτήρια» για τη χώρα!
Το δημόσιο χρέος σε δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές στο διάστημα της διετίας 2010-2011 αυξήθηκε κατά 56,2 δισ. ευρώ και έφτασε στα τέλη του 2011 στα 355,7 δισ. Μετά ήρθε το «κούρεμα» των ομολόγων στα χέρια του ιδιωτικού τομέα, το οποίο διαφημίστηκε ότι θα μείωνε το χρέος κατά πάνω από 100 δισ. Πράγματι, μειώθηκε η αξία των ομολόγων αυτών κατά το ποσό αυτό, με αποτέλεσμα, όμως, στην περίπτωση της χώρας μας, να δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα με την απομείωση των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών, των ασφαλιστικών ταμείων, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ. Έτσι, οι κυβερνήσεις συνήψαν νέα δάνεια, τα οποία κατά 48,5 δισ. ευρώ χρησιμοποιήθηκαν και θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και κατά 15 δισ. ευρώ για την κάλυψη του δημόσιου ελλείμματος.
Ταυτόχρονα το «κούρεμα» έκλεψε 20,7 δισ. ευρώ από τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ, τα οποία τώρα αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το δημόσιο χρέος (το χρέος της γενικής κυβέρνησης) να μειωθεί το 2012 σε σχέση με το 2011 μόνο κατά 15,1 δισ. ευρώ και να αυξηθεί περισσότερο το 2013. Συνολικά η αύξησή του, παρά το «κούρεμα», το 2013 σε σχέση με το 2009 θα είναι κατά 46,7 δισ. ευρώ ή κατά 15,6%.
Η μείωση του ΑΕΠ σε συνδυασμό με την αύξηση του δημόσιου χρέους (και των δύο σε δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές) θα έχει ως τελικό αποτέλεσμα την εκτίναξη του δημόσιου χρέους στο 170,6% (!) του ΑΕΠ το 2012 και στο 189,1% του ΑΕΠ το 2013. Πρόκειται για ένα πρωτοφανές ύψος παγκοσμίως με την εξαίρεση της Ιαπωνίας. Συνολικά το 2013 σε σχέση με το 2009 το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα αυξηθεί 59,6 εκατ. μονάδες ή κατά 46%.
Όλες, όμως, οι παραπάνω προβλέψεις για το 2013 στηρίζονται σε μια υπόθεση ότι ο ρυθμός της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας θα είναι μικρότερος από εκείνον του 2012. Αν η πρόβλεψη αυτή διαψευστεί, όπως συνέβη με όλες τις προηγούμενες, η κατάσταση θα είναι ακόμα χειρότερη από αυτήν που περιγράφεται πιο πάνω.
Είναι, κατά συνέπεια, σαφές ότι η πολιτική των Μνημονίων είναι εντελώς αναποτελεσματική και αδιέξοδη στην επίλυση του προβλήματος του δημόσιου χρέους, διαιωνίζει την ύφεση και επιδεινώνει την εξαθλίωση του πληθυσμού. Όποιες παρατάσεις δοθούν στη δημοσιονομική προσαρμογή απλώς παρατείνουν και δεν λύνουν το πρόβλημα. Ταυτόχρονα, όμως, χειροτερεύουν το κοινωνικό πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με ορατό πλέον τον κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης.
Η μόνη λύση -την οποία έχω προτείνει σε πολλά άρθρα μου και άλλοι πριν από εμένα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και, τελευταία, το ΔΝΤ- είναι η διαγραφή (χωρίς νέα δάνεια) ενός μεγάλου ποσοστού (κατά την άποψή μου του 50%) του δημόσιου χρέους, προκειμένου να ανασάνει πραγματικά η ελληνική οικονομία, να αρχίσει η ανάπτυξη, να μειωθεί η ανεργία και ανακουφιστεί η κοινωνία.
 
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ / Avgi.gr

Σχόλια