Τι είναι τα perpetual bond .... μιά ανακάλυψη άνευ ουσίας



 Γράφει ο Επιμηθέας



Τα perpetual bond ή αλλιώς «ομόλογα στο διηνεκές» που πρότεινε ο νέος Υπουργός των Οικονομικών κ. Γ. Βαρουφάκης είναι ομόλογα χωρίς ημερομηνία λήξης. Τo βασικό  τους χαρακτηριστικά είναι ότι δεν είναι εξαγοράσιμα αλλά πληρώνουν ένα σταθερό επιτόκιο για πάντα. Δηλαδή, δεν υπάρχει αποπληρωμή κεφαλαίου αλλά μόνο καταβολή τόκων. Επίσης, ο δανειζόμενος έχει την δυνατότητα να ανακαλέσει το ομόλογο μετά από συγκεκριμένη περίοδο, αυτό γίνεται συνήθως όταν διεθνώς επικρατούν μειώσεις  επιτοκίων, ενώ προβλέπεται συμβατικά και περαιτέρω αύξηση του επιτοκίου μετά από συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

Η  χρηματοδότηση αυτή έχει συγκριτικά υψηλό επιτόκιο, καθώς η έλλειψη χρονικής διάρκειας ισχύος του ομολόγου και οι κίνδυνοι που σχετίζονται με αυτό το γεγονός, απαιτούν από την πλευρά των επενδυτών πολύ μεγαλύτερο επιτόκιο. Έτσι εν’ω φαίνεται αρχικά και επιφανειακά πιο βολικό, στην πραγματικότητα είναι ένας ακριβός τρόπος χρηματοδότησης.

Τα «ομόλογα στο διηνεκές» εμφανίστηκαν στην ευρωπαϊκή οικονομία ως μορφή κρατικής χρηματοδότησης για πρώτη φορά το 1752 στην Μ. Βρετανία, με στόχο τη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης του εθνικού χρέους.

Τα ομόλογα αυτά, αφού χρησιμοποιήθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία κατά το πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, σε περίοδο Εθνικής έξαρσης, έπαψαν ουσιαστικά πλέον να χρησιμοποιούνται από κράτη, καθώς ήταν φθηνότερο να χρηματοδοτούνται σε συντομότερες περιόδους.

Ταυτόχρονα οι επενδυτές απέφευγαν τα παραπάνω ομόλογα και για μια σειρά από άλλους σοβαρούς κινδύνους όπως η πιθανότητα ένα κράτος να μην υπάρχει στο μέλλον. Έτσι, επικράτησαν τα ομόλογα συντομότερης διάρκειας, δηλαδή τριετή, πενταετή, δεκαετή και maximum τριακονταετή σε πιο προηγμένες και ασφαλείς οικονομίες. Βέβαια υπήρχαν κάποιες χρονικές στιγμές που είδαμε ένα πολύ μικρό τέτοιο ομόλογο στο Καναδά το 1936 κι ένα επίσης μικρό, 100 χρόνων ομόλογο από το Μεξικό, ύψους μόνο 1.6 δις δολαρίων το 2014. 

Τα «ομόλογα στο διηνεκές» χρησιμοποιούνται κυρίως από εταιρείες σε μέτρια η δύσκολη οικονομική κατάσταση, συνήθως σε Ινδία, Ινδονήσια και Κίνα, είναι για ποσά μικρότερα του ενός δις δολαρίων και έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό το πολύ υψηλό επιτόκιο, συνήθως άνω του 10%.
Κλείνοντας  (i) ενώ θεωρητικά ο τρόπος αυτός χρηματοδότησης υπάρχει, στην πράξη ουσιαστικά δεν χρησιμοποιείται από κράτη. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όταν το δεκαετές ομόλογο είναι σήμερα άνω του 10%, ενσωματώνοντας τον κίνδυνο χρεοκοπίας και Grexit και η χώρα είναι σε μια δύσκολη φάση στις σχέσεις της με την Ευρώπη, μια τέτοια χρηματοδότηση θα ήταν στην πράξη ανέφικτη. Το επιτόκιο που θα απαιτείτο από τις αγορές είτε θα ήταν πολύ υψηλό είτε δεν θα υπήρχε καθόλου ενδιαφέρον από την πλευρά τους και (ii) όταν τα δάνεια που η Ευρώπη έχει δώσει στην Ελλάδα είναι μακράς διαρκείας (το 142.0 δις δάνειο από EFSF έχει διάρκεια 26 χρόνια, με περίοδο χάριτος μέχρι το 2022), με πολύ μικρό επιτόκιο 1.8% και όταν άλλωστε υπάρχει σαφώς η δυνατότητα περαιτέρω επιμήκυνσης των δανείων και μείωσης του επιτοκίου στο πλαίσιο μιας συμφωνίας με τους δανειστές, μάλλον ο τρόπος αυτός χρηματοδότησης είναι άνευ ιδιαίτερης σημασίας

Σχόλια